آزمایشگاه ما با بهره‌گیری از جدیدترین فناوری‌ها، انواع تست‌های تخصصی از جمله آزمایش Anti-dsDNA را با بالاترین دقت ارائه می‌دهد. در ادامه، به طور کامل با این آزمایش، کاربردها و اهمیت آن آشنا می‌شوید.
آزمایش Anti-dsDNA چیست؟
آزمایش آنتی‌بادی ضد DNA دو رشته‌ای (Anti-dsDNA)، یک آزمایش خون تخصصی برای شناسایی نوعی آنتی‌بادی خودایمن است. در شرایط عادی، سیستم ایمنی بدن از ما در برابر عوامل بیگانه مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها محافظت می‌کند. اما در برخی بیماری‌های خودایمن، این سیستم دچار خطا شده و به اشتباه به سلول‌های خودی حمله می‌کند.
آنتی‌بادی Anti-dsDNA پروتئینی است که به طور خاص به ماده ژنتیکی (DNA) موجود در هسته سلول‌های بدن حمله می‌کند. وجود این آنتی‌بادی در خون یک نشانه مهم برای تشخیص برخی بیماری‌ها، به ویژه لوپوس، است.
چرا این آزمایش تجویز می‌شود؟ نقش اصلی در تشخیص لوپوس
مهم‌ترین کاربرد آزمایش Anti-dsDNA، تشخیص و پایش بیماری لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) است. پزشک معمولاً در شرایط زیر این آزمایش را تجویز می‌کند:
- پس از مثبت شدن آزمایش ANA: آزمایش ANA (آنتی‌بادی ضد هسته) اولین قدم در تشخیص بیماری‌های خودایمن است. اگر نتیجه ANA مثبت باشد، آزمایش Anti-dsDNA به عنوان یک تست تکمیلی و اختصاصی‌تر درخواست می‌شود.
- وجود علائم بالینی مشکوک به لوپوس: در صورتی که فرد علائمی مانند موارد زیر را داشته باشد، این آزمایش به تأیید تشخیص کمک می‌کند:
- راش پروانه‌ای (Malar Rash): بثورات پوستی قرمز رنگ روی بینی و گونه‌ها
- درد و ورم مفاصل بدون دلیل مشخص
- خستگی مزمن و شدید
- حساسیت به نور خورشید
- مشکلات کلیوی (مانند ورم پاها یا وجود پروتئین در ادرار)
همچنین، این آزمایش برای پایش فعالیت بیماری لوپوس نیز کاربرد دارد. افزایش سطح Anti-dsDNA می‌تواند نشان‌دهنده شعله‌ور شدن بیماری یا درگیری اعضای حیاتی مانند کلیه‌ها (نفریت لوپوسی) باشد.
اهمیت و مزایای آزمایش Anti-dsDNA
- ویژگی تشخیصی بالا: این آنتی‌بادی یک نشانگر (مارکر) بسیار اختصاصی برای لوپوس است. مثبت شدن آن در کنار علائم بالینی، تشخیص لوپوس را با اطمینان بسیار بالایی تأیید می‌کند.
- کمک به مدیریت بیماری: با اندازه‌گیری سطح این آنتی‌بادی در طول زمان، پزشک می‌تواند اثربخشی درمان را ارزیابی کرده و از عود بیماری پیشگیری کند.
- ارزیابی خطر آسیب کلیوی: سطح بالای Anti-dsDNA اغلب با افزایش خطر التهاب و آسیب کلیه‌ها در بیماران لوپوسی همراه است و به پزشک در تصمیم‌گیری‌های درمانی کمک می‌کند.
آیا این آنتی‌بادی در بیماری‌های دیگر هم دیده می‌شود؟
اگرچه Anti-dsDNA قویاً با لوپوس مرتبط است، اما گاهی ممکن است در سطح پایین‌تر در برخی دیگر از بیماری‌های خودایمن نیز یافت شود، از جمله:
- هپاتیت خودایمن (نوعی التهاب کبدی)
- سیروز صفراوی اولیه (بیماری مزمن کبدی)
- سندرم شوگرن و بیماری مختلط بافت همبند (MCTD)
با این حال، نقش تشخیصی اصلی و برجسته این آزمایش همچنان برای بیماری لوپوس است.
نحوه انجام آزمایش
انجام این آزمایش بسیار ساده است و نیاز به آمادگی خاصی ندارد.
- آمادگی قبلی: معمولاً نیازی به ناشتا بودن یا محدودیت غذایی نیست.
- نمونه‌گیری: تنها چند میلی‌لیتر خون از ورید بازوی شما توسط کارشناس آزمایشگاه گرفته می‌شود.
- زمان پاسخ‌دهی: نتیجه آزمایش معمولاً طی چند روز کاری آماده خواهد شد.
نکته مهم: تفسیر نتیجه این آزمایش باید حتماً توسط پزشک متخصص و در کنار سایر یافته‌های بالینی و آزمایشگاهی انجام شود.
این مطلب بر اساس منابع معتبر علمی و پزشکی تهیه شده و با هدف افزایش آگاهی عمومی به زبانی ساده‌سازی شده است. برای اطلاعات بیشتر و تفسیر نتایج، همواره با پزشک خود مشورت کنید.