چه کسانی باید مورد غربالگری سرطان دهانه رحم قرار گیرند؟
راهكارهاى غربالگرى از كشورى به كشور ديگر متفاوت است ولى توصيه عمومى اين است كه ٣ سال بعد از اولين تماس جنسى، غربالگرى پاپ اسمیر باید انجام شود و بعد از آن به صورت منظم سالى يكبار تا سنین ۵۵-۶٠ سال ادامه یابد. از سن ۶٠ سالگی به بعد چنانچه نتایج تست‌هاى پيشين منفی بوده باشد، غربالگری متوقف می‌شود.
ارتباط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) با سرطان دهانه رحم
علت سرطان دهانه رحم سال‌ها ناشناخته بود اما اکنون ثابت شده است که ارتباط HPV با سرطان مزبور بسیار قوی‌تر از ارتباط مصرف دخانیات با سرطان ریه است (بيش از ٩٩.٧٪). این ویروس علاوه بر انتقال از طريق تماس جنسى، از طريق تماس پوست به پوست هم منتقل مى‌شود. تاكنون بیش از ١٠٠ گونه از اين ويروس شناخته شده است که برخی از این گونه‌ها پرخطرتر هستند (مثل گونه‌های ١٦ و ١٨ که عامل ٧٠٪ سرطان دهانه رحم محسوب می‌شوند).
سایر فاکتورهای مؤثر در سرطان دهانه رحم
هر چند ابتلا به HPV یکی از مهم‌ترين دلايل ايجاد سرطان دهانه رحم است، ساير فاكتورها هم مى‌توانند احتمال ابتلا به این سرطان را افزایش دهند. فاکتورهای دخیل عبارتند از:
- شروع فعالیت جنسی از سنین پایین
- کاهش توانايى سیستم ایمنی
- ابتلا به HIV
- استعمال دخانيات
- عدم انجام تست پاپ اسمیر به صورت روتین
روش‌های گوناگون انجام تست پاپ اسمیر
تا اواسط دهه ٩٠ تنها از روش سنتی و موسوم برای انجام تست پاپ اسمیر استفاده مى‌شد. در اين روش سلول‌های برداشت شده از مجاری واژن و دهانه رحم توسط وسایل نمونه‌برداری به يك اسلاید شیشه‌ای منتقل مى‌کردند اما حدود ٨٠٪ سلول‌ها بر روى وسایل نمونه‌برداری باقى مى‌ماندند و به ناچار دور ریخته مى‌شدند.
مقدمه
سرطان دهانه رحم دومین سرطان بدخیم شایع در زنان است که منجر به مرگ و میر می‌شود. تغییرات پیش‌سرطان و مراحل اولیه سرطان دهانه رحم علائم مشخصی ندارند و در بیشتر موارد فاقد علائم هستند و تنها در مراحل پیشرفته با درد شدید همراه‌اند. توصیه شده، در صورتی که یک خانم دارای یکی از علائم زیر باشد به پزشک زنان مراجعه کند:
- خونریزی در فاصله بین قاعدگی
- خونریزی بعد از تماس جنسى، دوش واژینال یا پس از معاينه لگنی
- درد ناحیه لگن که وابسته به سیکل (چرخه) عادت ماهيانه نباشد
- وجود ترشحات زیاد و غیرطبیعى که ممکن است رقیق یا غلیظ و همراه با بوی تعفن باشند
- تکرر ادرار
- درد در هنگام ادرار کردن
تست پاپ اسمیر
در دهه ١٩٢٠ ميلادى، يك پزشك برجسته يونانى به نام گئورگیوس پاپانيكولائو به این کشف بزرگ رسید که می‌توان تغییرات پیش‌سرطانى و سرطانى سلول‌های پوششی دهانه رحم را تشخیص داد و بسیاری از آنها را با موفقیت درمان کرد. این تست از همان زمان به تست پاپ اسمیر معروف شد و هم‌اكنون به صورت گسترده در تمام دنيا برای پيشگيرى و غربالگرى سرطان دهانه رحم و دیگر بيمارى‌های سيتولوژيكى سیستم تناسلی خانم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در پی این کشف، میزان مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه رحم در زنان به میزان چشمگیری (بیش از ٧٠٪) کاهش یافته است. با وجود این، ریشه‌كنى سرطان دهانه رحم هنوز به صورت هدفی دور از دسترس باقی مانده است. در حال حاضر ساليانه ٣-٢ میلیون نفر از این نوع سرطان در سراسر دنيا گزارش می‌شود. در ایالات متحده آمریکا، ساليانه حدود ٢٥٠ هزار نفر به سرطان دهانه رحم مبتلا مى‌شوند که ۵٠ درصد این سرطان‌ها در زنانی رخ می‌دهد كه هيچگاه در طول عمر خود تست پاپ اسمیر انجام نداده‌اند. ٢٠-١٠ درصد این موارد نیز در زنانی مشاهده شده است كه در ۵ سال اخیر منتهی به بروز سرطان، پاپ اسمیر انجام نداده‌اند و ٢٥٪ موارد هم در زنانی دیده شده است که تستی با نتیجه غیرطبیعى داشته‌اند اما پیگیری مناسبى در مورد آنها انجام نشده است.
آیا می‌دانید؟
تین پرپ، جدیدترین و دقیق‌ترین روش انجام تست پاپ اسمیر (بررسی سرطان دهانه رحم) است!
روش تین پرپ (ThinPrep)
از اواسط دهه ٩٠ روش جديد تین پرپ معرفى شد و تائيديه اداره غذا و داروى آمريكا (FDA) را به عنوان «روشى با كارآيى بيشتر براى انجام تست پاپ اسمیر» دريافت كرد. در اين روش، تمام سلول‌های برداشت شده به يك محلول نگهدارنده منتقل می‌شود و سپس بر روى یک اسلاید شیشه‌ای منتقل می‌گردد. در هنگام انتقال سلول‌های دهانه رحم به اسلاید شیشه‌ای، اولاً مواد مزاحم غیرتشخيص مثل خون، سلول‌های التهابی و موکوس حذف می‌شوند و ثانیاً این سلول‌ها به صورت تک‌لایه به اسلاید شیشه‌ای منتقل می‌شوند. این دو خاصیت سبب می‌شود هم‌پوشانی سلول‌های پوششی که در روش‌های سنتى دیده مى‌شود از بین رفته و احتمال پوشیده شدن یک سلول غیرطبیعى کاهش یابد و در نتيجه قدرت و حساسیت تست پاپ اسمير افزایش یابد. ضمن اینکه در هنگام انتقال سلول‌های دهانه رحم به مایع نگهدارنده، امكان بررسى همزمان برای سلول‌های سرطانی و احتمال وجود HPV و عفونت‌های کلامیدیایی و سوزاک نیز وجود دارد. امروزه حدود ٩٠٪ تست‌های پاپ اسمير كه در آمريكا انجام می‌شود به روش جدید تین پرپ است.
آمادگى لازم پیش از انجام تست پاپ اسمیر
- از ٧٢ ساعت پیش از انجام آزمایش از دوش واژینال (شستشوی داخل واژن با آب یا مواد ضدعفونی‌کننده) پرهیز کنید.
- از نمونه‌گیری در زمان قاعدگی اجتناب کنید (بهترین زمان انجام تست بین روزهای ١٠ الی ١۴ پس از آغاز قاعدگی است).
- از ۴٨ ساعت پیش از انجام آزمایش از تماس جنسی بدون كاندوم خودداری کنید.
درمان
در صورت تشخيص به موقع مراحل پيش‌سرطانى و یا مراحل اولیه سرطان دهانه رحم، می‌توان با درمان‌هاى معمولی نظیر فریز كردن، بيوپسى و غیره، بيمار را درمان كرد.
Previous slide
Next slide
دیدگاهتان را بنویسید